Peter Petersen

Peter Petersen, (* 26 juni 1884 in Großenwiehe bij Flensburg; † 21 maart 1952 in Jena) pedagoog en bedenker van het Jenaplan systeem.

In het Duitsland van na de eerste wereldoorlog ontstond een vernieuwingsbeweging, die zich  toelegde op het veranderen van de bestaande ideeën over opvoeding en onderwijs. Petersen was een actief lid van deze beweging. Nadat hij een aantal jaren in het onderwijs onder andere aan een experimentele school had gewerkt, werd Petersen in 1923 hoogleraar pedagogiek aan de universiteit van Jena. Zijn ideeën volgen de aanzetten van Fröbel en zijn sterk beïnvloed door de filosofie van Kant. Aan zijn faculteit was ook een basisschool verbonden. Zijn leerstoel gaf hem de mogelijkheid om theorie en praktijk van onderwijsvernieuwing tegelijkertijd te ontwikkelen.

Na de twintiger jaren heeft Peterson zich niet bij de NSDAP aangesloten maar heeft deze periode desondanks goed doorstaan. Na de tweede wereldoorlog heeft hij zijn werk in Jena dat toen dus in de DDR lag, voortgezet totdat de SED in 1950 het Jenaplan systeem als reactionair en een overblijfsel uit de Weimarer Republiek bestempelde en Peterson's leerstoel ophief.

Het Jenaplan

De problemen, waarmee Petersen zich bezig hield zijn in de kern niet anders dan de problemen, waar de scholen van vandaag zich voor geplaatst zien. Het Jenaplan baseert op gedachten die nog steeds niet verouderd zijn zoals het doorbreken van het klassikale systeem en het zittenblijven, het individualiseren, het zoeken naar vormen van zelfstandig werken met leerstof die aansluit aan de belevingswereld van het kind.

De Naam Jenaplan

Peter Petersen zelf zegt daarover in zijn boek “Der Kleine Jenaplan” (1927) : De naam “Jenaplan” is ontstaan door de leden van  het Londense comité bij de voorbereiding van de vierde conferentie van de New Education Fellowship in Locarno in 1927. Ik zou daar over mijn experiment in Jena spreken. Toen ontstond als inleidend geschrift voor de deelnemers aan deze conferentie : “der kleine Jenaplan”. Vanaf dat moment werden de ideeën genoemd naar de titel van dit boekwerkje.